Ống thông tĩnh mạch trong điều trị ung thư

Ống thông tĩnh mạch hay còn gọi là cổng ngoại vi để đưa thuốc, dịch truyền trị bệnh vào thân thể bệnh nhân thay cho phương pháp tiêm thông thường.

Trong quá trình điều trị ung thư, tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch khá phổ quát. Hóa chất hóa trị, truyền máu, thuốc kháng sinh và dịch truyền tĩnh mạch cũng được đưa vào thân theo cách này. ngoại giả, mẫu máu cũng được lấy qua tĩnh mạch. Để tiện lợi hơn, một thiết bị y tế gọi là ống thông tĩnh mạch (catheter) hay còn gọi là cổng ngoại vi sẽ được cấy vào cơ thể bệnh nhân.

Các kiểu ống thông tĩnh mạch

Ống thông tĩnh mạch là một ống rỗng bằng nhựa mềm, dài và hẹp. bác sĩ sử dụng ống thông để đưa thuốc vào tĩnh mạch hay còn gọi là tiêm tĩnh mạch.

Khi điều trị bằng đường tĩnh mạch, bác sĩ tiêm thuốc bằng một cây kim nhỏ qua ống thông này, được gọi là ống thông tĩnh mạch kiểu thường nhật. Y tá sẽ có thể đâm kim vào cẳng tay hoặc bàn tay của bệnh nhân. Ngoài việc áp dụng cho hóa trị, chất lỏng hoặc các loại thuốc khác cũng được truyền vào thân theo cách này.

Ống thông tĩnh mạch được dùng nhiều trong điều trị ung thư. Ảnh minh họa.

Ống thông tĩnh mạch thường nhật sẽ được rút ra khi quá trình điều trị trong ngày kết thúc. Nhưng cũng có thể giữ nó trong 2-3 ngày nếu nó ổn định và không gây khó chịu. Với mỗi lần điều trị, bạn sẽ được thay ống thông mới.

Khi điều trị ung thư bằng hóa trị, việc sử dụng ống thông trong tĩnh mạch rất phổ thông. Tuy nhiên, nó cũng không phải là lựa chọn tốt nhất cho quờ mọi người hay phương pháp điều trị vì việc dùng đường truyền tĩnh mạch có thể kéo dài mỗi tuần hoặc vài ngày. Điều này thật khó chịu khi có cây kim thẳng tắp gắn trên thân thể.

Bên cạnh đó, y tá có thể gặp trở ngại khi đặt kim tiêm vào tĩnh mạch thẳng. Hóa trị cũng có thể gây thương tổn mô nếu hóa chất không được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch. Nếu tĩnh mạch ở bàn tay và cánh tay của bạn nhỏ hoặc khó đặt kim vào, nguy cơ cao khi hóa chất bị tiêm lệch vào mô xung quanh tĩnh mạch.

bác sĩ có thể sử dụng ống thông lớn hơn và đặt tại tĩnh mạch lớn ở cánh tay hoặc trên cổ. Cũng có loại ống thông hoàn toàn dưới da, được kết nối với một đĩa nhỏ bằng nhựa hoặc kim loại gọi là cổng ngoại vi (port).

Khi không điều trị, đầu ống thông được đóng lại bằng kẹp hoặc chụp đầu. Một số ống thông có 2 hoặc 3 đầu vào. Chúng được gọi là ống thông đôi lumen hoặc ống thông ba lumen. Kiểu ống thông này sẽ giúp bác sĩ có thể bơm được nhiều thuốc trong một thời điểm.

lựa chọn loại ống thông khác nhau

Có vài loại ống thông khác nhau, nhưng chúng hoạt động theo những nguyên tắc chung. Việc chọn lọc ống thông tùy vào nhiều nhân tố: thời kì điều trị ung thư, phương pháp điều trị, cách thức chăm sóc ống thông đơn giản hay phức tạp và chi phí.

Kiểu ống thông sẽ quyết định nơi đặt và cách đặt. Sự khác nhau giữa các kiểu ống thông như sau:

Ống thông tĩnh mạch trọng điểm từ ngoại biên hay còn gọi là ống PICC, đặt trong một tĩnh mạch lớn gần khuỷu tay. Bạn sẽ được gây tê tại chỗ để làm tê da và mô khi cấy PICC.

Ống thông Hickman đặt vào tĩnh mạch lớn dưới xương đòn hoặc từ tĩnh mạch cổ. Ống sẽ nằm dưới da, đầu ra thường nằm ở phần trên ngực. Bạn sẽ được gây tê tại chỗ khi cấy ống thông Hickman.

Cổng ngoại vi hoặc port-a-cath. Bệnh nhân thường được gây tê tại chỗ hoặc gây mê khi bác sĩ cấy cổng ngoại vi vào thân. Ống thông nằm dưới da ngực hoặc cánh tay. Cổng ngoại vi nằm hoàn toàn dưới da, bạn có thể nhìn thấy hoặc cảm thấy một vết sưng nhỏ trên ngực hoặc cánh tay. Khi tiêm thuốc, y tá sẽ làm tê da bằng kem bôi, diệt trùng và đặt một cây kim vào cổng để tiêm thuốc, lấy máu.

Người bệnh cần theo dõi thường xuyên ống thông tĩnh mạch để báo với bác sĩ khi có dấu hiệu lạ.

Người bệnh cần theo dõi ngay ống thông tĩnh mạch để báo với bác sĩ khi có dấu hiệu lạ. Ảnh minh họa.

lợi. của ống thông tĩnh mạch

Ống thông tĩnh mạch ở cánh tay hoặc cổ có thể giữ lại trong vài tuần hoặc vài tháng. Khi sử dụng bệnh nhân sẽ giảm số lần đưa kim vào tĩnh mạch, giảm đau, chệch ven khi bệnh nhân có các tĩnh mạch nhỏ hoặc bị tổn thương quá nhiều.

Ngoài ra, đặt ống thông có ích khi bệnh nhân cần xét nghiệm máu thẳng thớm hoặc sợ kim tiêm, bệnh nhân truyền máu hoặc điều trị nhiều hơn một lần tại một thời khắc.

Đặt ống thông cũng giúp giảm nguy cơ tổn thương mô và cơ. Điều này có thể xảy ra nếu thuốc rò rỉ ra bên ngoài tĩnh mạch hay còn gọi là thoát mạch. Khả năng bị thoát mạch xảy ra nhiều đối với ống thông tĩnh mạch kiểu bình thường.

trông nom ống thông

Mỗi loại ống thông đường tĩnh mạch luôn kèm theo tác dụng phụ và rủi ro khăng khăng như: Nhiễm trùng, tắc nghẽn và hình thành cục máu đông. Có các vấn đề ít gặp hơn như xoắn ống thông dưới da hoặc ống thông hoặc cổng bị lệch vị trí. Bạn hãy nói chuyện với thầy thuốc về các tác dụng phụ và các nguy cơ đó.

coi sóc ống thông tĩnh mạch hoặc cổng ngoại vi sẽ làm giảm các rủi ro trê. Nếu ống thông đường tĩnh mạch có đầu ra nằm ngoài da, hãy để ý và vệ sinh trực tính bằng thuốc vô trùng.

Khi vệ sinh ống thông cần rửa tay sạch, tránh chạm vào đầu ống, tránh va mạnh lãm gãy ống. Cần báo với thầy thuốc ngay nếu vùng cấy ống thông chảy máu, bầm tím hay thân bị sốt.

Nha Trang (Theo Cancer.net)