Đồng thời, testosteron cũng đóng vai trò quan yếu trong việc chi phối hành vi ở cả nam lẫn nữ.
Testosteron có trong thân thể cả hai giới. Nó được bài xuất chủ yếu ở dịch hoàn, chỉ có một lượng nhỏ từ những steroid do vỏ ngoài của tuyến thượng thận tạo nên. Ở đàn bà cũng có một lượng nhỏ testosteron được bài xuất ra từ buồng trứng (và cả tuyến thượng thận) nhưng rất ít so với nam giới. Testosteron chịu trách nhiệm cho sự phát triển của cơ quan sinh dục nam như: dương vật, tinh hoàn, bìu, tuyến tiền liệt, túi tinh... Nội tiết tố này cũng ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển các đặc tính sinh dục nam như: tăng mọc lông tóc, giọng trầm, gây hưng phấn và thèm muốn dục tình, sự trưởng thành của tinh trùng... ngoại giả, testosteron làm tăng tổng hợp protein, thúc đẩy quá trình phát triển của cơ bắp, kích thích tạo hồng cầu...
Dấu hiệu nhận biết lượng testosteron thấp
Testosteron là kích thích tố sinh dục nam, là nhiên liệu cho bộ máy sinh sản của nam giới hoạt động nên khi bị thiếu hụt, hàm lượng hormon này trong thân ở mức thấp sẽ gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe. Nồng độ testosteron thấp (thiếu hụt) không chỉ đi kèm với giảm thèm muốn giới tính và kém cương dương ở mức độ nào đó mà còn gây ra tình trạng kém hăng hái, giảm động lực sống, mệt mỏi, giảm khả năng trí não.
Khi mức testosteron thấp làm giảm thèm muốn, khó chịu, tính hạnh thay đổi, khó tụ hội…
Theo quá trình lão hóa thiên nhiên của thân, lượng testosteron sẽ suy giảm từ từ. Đây là dấu hiệu thường nhật của tuổi tác. Khi bước vào tuổi luống tuổi, sự suy giảm nồng độ testosteron dần dần sẽ gây nên hội chứng mãn dục nam. Tình trạng này bắt đầu xuất hiện ở nam giới sau tuổi 35 và tác động rõ rệt nhất đến thân sau độ tuổi 40, đó là cỗi nguồn làm giảm khả năng sinh lý như: giảm thèm muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, giảm lượng tinh trùng gây khó có con. Testosteron thấp có thể tạo những thay đổi dễ nhận với một số người: cơ mỏng hơn, lông tóc thưa, tinh hoàn nhỏ hơn, ngực rộng hơn… Về sức khỏe toàn thân, làm tăng các bệnh lý tim mạch, giảm trí nhớ, cơ bắp không còn săn chắc, giảm mật độ xương gây loãng xương, hay đi tiểu đêm, đau lưng mỏi gối... Bạn có thể nghĩ tới chứng loãng xương hoặc giòn xương là bệnh đàn bà, nhưng nó có thể ảnh hưởng tới nam giới. Khi mức testosteron giảm xuống, xương bắt đầu mỏng hơn, yếu hơn và dễ thương tổn hơn. Ở người trẻ, hàm lượng testosteron thấp có thể làm giảm sự mọc râu và lông trên thân, giảm phát triển khối cơ và cơ quan sinh dục, giọng nói cũng không trầm…
Testosteron đóng vai trò sống còn đối với sức khỏe tinh thần của phái mạnh. Nó giúp duy trì năng lượng và cảm giác hạnh phúc. bởi thế, những người đàn ông bị thấp testosteron thường thấy không hạnh phúc, trầm cảm và uể oải.
Khi mức testosteron thấp ở mức vừa phải, không phải lúc nào cũng ảnh hưởng tới quan hệ dục tình nhưng nó có thể khiến não bộ và thân nam giới khó kích thích hơn. Một số người sẽ cảm thấy giảm thèm muốn tình dục, số khác thì có thể mất hoàn toàn hứng với tình dục. Testosteron thấp cũng khiến khó giữ hay đạt cương cứng. Testosteron giúp nam giới sản sinh tinh trùng. Khi mức hormon này thấp, lượng tinh trùng có thể thấp hơn. Nếu không đủ tinh trùng, khả năng thụ thai sẽ khó khăn hơn.
Khi mức testosteron thấp, một số người gặp các vấn đề khác như: khó chịu, tính tình thay đổi, khó tụ hợp, ít năng lượng…
Giải pháp để duy trì nồng độ testosteron
Giải pháp tốt nhất đối với đại phần lớn đàn ông muốn ổn định mức testosteron là thay đổi lối sống. Việc ăn uống không điều độ, ngủ ít, không tập thể dục… là những nguyên tố sẽ “nhấn chìm” testosteron. Đặc biệt, khi bị stress thì hormon bít tất tay cortisol tăng cao, testosteron sẽ bị giảm sút nhanh. bởi thế, nam giới nên cân bằng cuộc sống của mình giữa làm việc, ngơi nghỉ, thư giãn và năng luyện tập thể dục thể thao. Một số môn thể dục đòi hỏi tăng cường độ làm việc của cơ bắp có thể tăng testosteron hiệu quả nhất như: nâng tạ, chạy nước rút, đạp xe đạp…Nhưng lưu ý nên tập vừa sức, không gắng sức sẽ bị mỏi mệt và gây hiệu ứng ngược cho sức khỏe. Tăng cường dinh dưỡng: Ăn thêm dầu mỡ, những chất béo không bão hòa đơn, tốt cho sức khỏe như trứng, bơ, ô liu, dầu dừa, các loại hạt… Cần ngủ đủ giấc, tắm nắng nhiều hơn cũng có thể tăng cường testosteron.
Điều mà quý ông cần đặc biệt lưu ý là không vội bổ sung testosteron dưới dạng dược phẩm khi chưa có chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa. Giải pháp bổ sung hormon lộn xộn khiến nam giới có thể gặp phải một số tác dụng phụ ngoài ý muốn và những nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng như: nở ngực, giảm khả năng sinh sản, cục máu đông, đau tim, phì đại tuyến tiền liệt…
BS. Đinh Mạnh Trí
